عنوان : زندگی و هنر پیکاسو
پدیدآور : نوشته لوتار بوخ هایم ؛ ترجمه علی اکبر معصوم بیگی
ناشر : موسسه انتشارات نگاه
تاریخ انتشار:1379
موضوع:1 - پیکاسو ، پابلو ، 1881- 1973- نقد و تفسیر
یادداشت مترجم
شاید درباره هیچ هنرمندى، دست کم در زمان حیاتش، به اندازه پابلو پیکاسو مقاله، کتاب، رساله، تفسیر، نقد و یادداشت نوشته نشده است. شماره کتاب‌ها و نوشتارهایى که درباره پیکاسو انتشار یافته سر به صدها مى‌زند و سیل انتشار این آثار نوشتارى همچنان ادامه دارد.
شاید هیچ هنرمندى به اندازه پیکاسو با این همه رسانه هنرى متنوع و گوناگون کار نکرده است: از نقاشى رنگ روغن گرفته تا طراحى، مجسمه‌سازى، گرافیک، سرامیک و از آنجا کار با ابزارهایى چون گواش، پاستل، مداد رنگى؛ و آفریدن لیتوگرافى‌ها، چوبکارى‌ها، پیکره‌هایى از گچ و چوب، مجسمه‌هاى برنزى، ترکیب‌بندى‌هایى از کاغذ و پارچه و چسب؛ ساختواره‌هایى از آهن و مفتول، چوب یا ورقه‌هاى فلزى؛ عکس‌ها؛ و طرح‌هایى براى لباس‌ها، پرده‌هاى پیش صحنه و پس صحنه تئاتر و باله؛ و سرانجام شعر و نمایشنامه‌نویسى.
شاید هیچ هنرمندى با این همه سبک و شیوه گوناگون و گاه متضاد کار نکرده است: از امپرسیونیسم مانه بزرگ تا اکسپرسیونیسم ونِ گوگ، از غرابت نمادین گوگن تا شادگونگى امپرسیونیستى تولوز لوترک، از منریسم ال گرکو و هنرمندان باروک تا کلاسى‌سیسم استادان قدیم، از سوررئالیسم و کانستراکتیویسم و هنر سیاه‌واره تا کوبیسم که خود یکى از بنیادگذارانش بود.
شاید هیچ هنرمندى به اندازه او از همان آغاز نوجوانى بر قواعد،
مقررات و نظریات کهنه، پوسیده و خشک رایج در محافل آکادمیک نشورید. شاید کمتر هنرمندى به اندازه او درگیر مسائل حاد اجتماعى زمانه خود بود و با این همه در هر شرایطى فقط آن‌طور که خواست نقاشى کرد؛ هیچ‌گاه خود را پابند این یا آن قانون ابدى و ازلى در هنر نکرد. به قول آلفرد اچ. بار «در جهانى که فشارهاى اجتماعى خواه از نوع دمکراتیک یا جمعى یا بورژوایى، هردم در پى محدود کردن آزادى فردِ استثنایى است هنر پیکاسو ارج و معنایى فراتر از اهمیت هنر خود مى‌یابد.» بى‌گمان پیکاسو بر تکامل هنرها در قرن ما سلطه‌اى بى‌چون و چرا داشت و انقلابى‌ترین دگرگونى‌ها را از زمان رنسانس به این‌سو در هنر پدید آورد. وانگهى به برکت پیکاسو نقاشى چون یک رسانه هنرى عاطفى نیرومند و نه چون جستجو براى کمال‌بخشى به شکل‌هاى آرمانى زیبایى در میان هنرمندان قرن ما قبول عام یافت. بى‌گمان بازگشت به این باور بنیادى که هنر باید از نیازى آغازین به بیان احساسات انسان نسبت به جهان پیرامون خود در یک قالب عاطفى نیرومند سرچشمه بگیرد انسان را آماده مى‌سازد تا اثر هنرى را نه سبب کمال آن بلکه به دلیل زنده بودنش ارزیابى کند و ما این مهم را به پیکاسو مدیونیم. از این‌ها گذشته پیکاسو حتى در میان کسانى که با کار او کمتر آشنایى دارند نامى آشناست. پیکاسو حتى در زمان خود به اسطوره و شمایل بدل شده بود؛ و این همه کار انتخاب کتابى منفرد درباره پیکاسو را، که همه جنبه‌هاى زندگى و هنر او را دربر گیرد، دشوار مى‌سازد. در بسیارى از کتاب‌ها و نوشتارهایى که در قالب زندگینامه، تحلیل، نقد، خاطرات و مانند آن درباره پیکاسو انتشار یافته همه‌گونه مطلب و نکته‌اى دیده مى‌شود: از افسانه‌هاى بى‌پر و پا و پاورقى‌گونه درباره زندگى شخصى پیکاسو تا تحلیل‌ها و نقدهاى روانشناسانه، جامعه‌شناسانه، زیبایى‌شناسانه، مردم‌شناسانه و مانند آن؛ از این‌رو نمى‌توان کتابى منفرد را گرفت و ترجمه
کرد و مطمئن شد که خواننده فارسى زبان، که جز یکى دو سه کتاب (آن هم درباره جنبه‌هاى خاصى از زندگى پیکاسو) در زبان فارسى ندیده است، با خواندن آن اگر نه با همه جنبه‌هاى هنر و زندگى پیکاسو دست‌کم با اساسى‌ترین جنبه‌هاى آن آشنا شده است. مبناى کار ما در کتاب حاضر آن بوده که ابتدا کتابى را که از هر نظر شایسته بوده است برگزیده‌ایم و اساس قرار داده‌ایم و آن‌گاه هرجا مطلب یا نکته‌اى در آن نبوده یا ناقص و کهنه بوده است از مآخد و منابع دیگر بهره گرفته‌ایم و به این ترتیب نقص کتاب پایه را رفع کرده‌ایم. بخش اول توأمان با زندگى و هنر پیکاسو سر و کار دارد اما کفه زندگى‌نامه البته سنگین‌تر است همچنان که در بخش دوم که به هنر و چگونگى نوآورى‌ها، جسارت‌ها، نفى‌ها و شکل‌گیرى و تکامل نقاشى و پیکره‌هاى او مى‌پردازد جنبه تحلیلى بر دیگر جنبه‌ها مى‌چربد.
